وبسایت فرهنگی مذهبی ابن تیهان

امام محمدباقر علیه‌السلام، امام پنجم شیعیان بنا به روایتى در اول ماه رجب [۱] سال 57 در مدینه منوره دیده به جهان گشود.[۲] در تقویم جمهوری اسلامی‌ایران در حال حاضر 1 رجب به عنوان روز ولادت آن حضرت ثبت شده است.[۳]

بیشتر مورخان گفته اند که سال تولدش 57 قمرى بوده است. بنابراین وى چهار سال پیش از واقعه کربلا به دنیا آمد و همراه پدر بزرگوارش در این واقعه جانسوز حضور داشت. پدرش امام على بن الحسین علیه‌السلام معروف به سجاد و زین العابدین و مادرش فاطمه بنت الحسن المجتبى علیه‌السلام معروف به ام‌ الحسن و ام‌ عبدالله مى‌ باشند.

چون نَسَب شریف امام محمدباقر علیه‌السلام هم از پدر و هم از مادر به امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مى‌ رسد، به ایشان علوى بین علویین و فاطمى بین فاطمیین گفته مى‌ شود. امام محمد بن على علیه‌السلام مکنى به ابوجعفر و ملقب به باقرالعلم و باقرالعلوم مى‌ باشد.

این امام همام پس از شهادت پدر ارجمندش امام زین العابدین علیه‌السلام در سال 95 قمرى به مقام عظماى ولایت و امامت شیعیان نایل شد و پیروان اهل بیت علیهم‌السلام را در آن دریاى مواج سیاسى و نظامى عصر خویش و هرج و مرج‌‌هاى آخر حکومت امویان به نیکى هدایت و رهبرى کرد. با این که میان رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و تولد امام محمدباقر علیه‌السلام به مدت 47 سال فاصله بود، در عین حال آن حضرت، سلام گرم و دلنشین پیامبر صلی الله علیه و آله را از سوى جابر بن عبدالله انصارى دریافت کرد.

جابر بن عبدالله که یکى از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله و از محبان اهل بیت علیهم‌السلام بود در سنین کودکى و نوجوانى امام محمدباقر علیه‌السلام، وى را در آغوش گرفت و سلام پیامبر صلی الله علیه و آله را به وى ابلاغ کرد. امام محمدباقر علیه‌السلام از آغاز زندگى تا شهادت خویش با 11 تن از خلفا معاصر بود که همه آنان، جز یکى، از طایفه خبیثه بنى‌ امیه بودند.

سرانجام این امام همام در هفتم ذى الحجه و به روایتى در ربیع الاول سال 114 قمرى در 57 سالگى به وسیله زهرى که ابراهیم بن ولید بن عبدالملک در ایام خلافت هشام بن عبدالملک به آن حضرت خورانیده بود به شهادت رسید و در قبرستان بقیع، در کنار پدرش امام زین العابدین علیه‌السلام و جد مادرى‌ اش امام حسن‌ مجتبى علیه‌السلام به خاک سپرده شد.[۴]
پانویس

زندگانى چهارده معصوم علیهم‌السلام (ترجمه اعلام الورى)، ص 368 و منتهى الآمال، ج 2، ص 86.
بحارالأنوار (علامه مجلسی)، ج 46، ص 217؛ کشف الغمه (علی بن عیسی اربلی)، ج 2، ص 318 و منتهى الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 2، ص 86.
تقویم موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران، مناسبتها: مصوب شورای فرهنگ عمومی

نک: الارشاد (شیخ مفید)، ص 507؛ کشف الغمه، ج 2، ص 318؛ زندگانى چهارده معصوم علیهم‌السلام (ترجمه اعلام الورى)، ص 368 و منتهى الآمال، ج 2، ص 86.

منابع

سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد دوم، ماه صفر
تقویم موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران